مدل جدید  اقتصاد سورپرایزی

دکتر محمدرضا جهان بیگلری روزنامه حام جم مورخه 19-5-1399

در هفته گذشته رئیس جمهور اعلام کرد طی روزهای آینده شاهد اخبار خوب اقتصادی و به عبارتی یک گشایش اقتصادی در کشور خواهیم بود. هرچند امیدواریم تحقق اخبار خوش در روزهای آینده واقعی باشد، اما باید توجه داشت هیچ اقتصادی در دنیا با یک تصمیم یا طی یک هفته پویا نشده و دچار گشایش یا تحول اقتصادی نخواهدشد. یکی از تصمیمات یکباره دولت طی سال های گذشته تولد پدیده ای تحت عنوان ارز ۴۲۰۰ تومانی بود که به منظور یکسان سازی نرخ ارز و کنترل بازار ارز اجرا شد. موضوعی که در نهایت منجر به هدر رفت منابع ارزی کشور و کاهش توان دولت در کنترل آن شد. این اطمینان وجود دارد که دولت برای کسب منافع خود تصمیمات جدیدی گرفته و گشایش خاصی در اقتصاد کشور رخ نمی دهد. از زمانی که اعلام شد قرار است این هفته تصمیمات مهمی در حوزه اقتصاد گرفته شود، برخی کارشناسان آزاد شدن پول های بلوکه شدن ایران یا پیوستن ایران به اف ای تی اف (گروه ویژه اقدام مالی) را مطرح کردند که دبیر شورای اطلاع رسانی دولت این موضوع را تکذیب کرد. از سوی دیگر حدف چهار صفر به عنوان اقدامی در جهت گشایش اقتصادی مطرح شد که به نظر نمی رسد این موضوع نسبتی با واقعیت های موجود داشته باشد؛ چرا که بانک مرکزی بارها در این باره اظهارنظر کرده و جزئیات آن اعلام شده است. احتمالی که به واقعیت نزدیک است عرضه سهام شرکت های نفتی یا پیش خرید نفت است تا دولت با عرضه اوراق فروش نفت در بورس بتواند بخشی از کسری بودجه خود را جبران کند. متاسفانه این تصمیمات خلق الساعه تبعات بدی برای اقتصاد ایران دارد و اداره هیچ اقتصادی به صورت سورپرایزی نیست. برای هر تصمیم اقتصادی باید فعالان و کارشناسان اقتصادی در مورد آن نظر بدهند؛ اما اکنون اتاق بازرگانی ایران به عنوان فعالان بخش خصوصی از تصمیم رئیس جمهور اطلاع ندارند. تجربه نشان داده مردم از این گونه تصمیمات خوشحال نمی شوند بیشتر نگرانی متوجه آنهاست. زمانی که رئیس جمهور اطلاع می دهد یک خبر مهم اقتصادی در راه است به طور معمول مردم و فعالان اقتصادی منتظر یک گشایش بزرگ هستند؛ اما زمانی که این اتفاق نمی افتد بی انگیزگی و بی اعتمادی به جامعه تزریق می شود که کمترین آسیب آن خروج سرمایه از کشور است. برای داشتن یک اقتصاد هدفمند حتما باید فعالان و کارشناسان، اقتصاددانان و جامعه شناسان در مورد آن نظر بدهند در غیر این صورت باعث می شود تا هدفی که دنبال می شود به نتیجه مطلوب نرسد.