در حالی که کمتر از یک روز تا مشخص شدن نتایج اولیه انتخابات آمریکا باقی مانده است، فعالان بازارهای داخلی همگی منتظرند که ببینند بالاخره دونالد ترامپ مستاجر کاخ سفید میماند یا جو بایدن دموکرات جای او را میگیرد؟ این پرسش در روزهای اخیر بازارهای کشورمان را در سردرگمی عجیبی فرو برده و نوسانات عجیب قیمت ارز، سکه، فولاد، سهمهای اصلی بورس و … همگی حاکی از گیجی فعالان بازار است. البته در این شرایط، بسیاری از بازاریان ترجیح دادهاند که تا روشن شدن شدن تکلیف انتخابات آمریکا صبر کنند و از خرید و فروش دست نگه دارند.
البته این که چرا اقتصاد کشور ما به این حد شرطی شده که تغییر کلیددار کاخ سفید این چنین میتواند روی آن اثر بگذارد، بحثی علی حده است؛ اما فولادبان در تلاش است تا در اندک ساعات باقیمانده تا اعلام نتایج اولیه انتخابات آمریکا، در گفتوگو با تحلیلگران اقتصادی و سیاسی تاثیر نتیجه این انتخابات را بر بازارهای ایران بررسی کند.
محمدرضا جهان بیگلری، اقتصاددان در اینباره در گفتوگو با خبرنگار ما با تاکید بر این که دکترین سیاست خارجی آمریکا در به حضور ترامپ یا بایدن در کاخ سفید بستگی ندارند، عنوان کرد: چه بایدن پیروز انتخابات آمریکا شود و چه ترامپ، نظریات سیاستگذاران ایالات متحده چه به لحاظ سیاسی و چه از نظر اقتصادی در قبال ایران تغییر خاصی نخواهد کرد؛ کما این که تا کنون کشور ما از دموکراتها بیشتر از جمهوریخواهان زخم خورده است و نباید گمان کنیم که پیروزی بایدن میتواند به نفع ایران باشد.
وی با اشاره به صحبتهای نامزد دموکراتهای آمریکا درباره احتمال بازگشت به برجام در صورت پیروزی در انتخابات گفت: به نظر میرسد که آقای بایدن میخواهد با استفاده از حربه بازگشت به برجام، اقتصاد و سیاست ایران را در دست بگیرد؛ البته در چنین شرایطی کشور ما در حالت مذاکره قرار خواهد گرفت و بازارهای ارزی نیز طبیعتا آرامشی نسبی را تجربه خواهند کرد، گرچه به نظر نمیرسد که حتی در آن وضعیت هم قیمت دلار چندان پایین بیاید.
جهان بیگلری درباره وضعیت نرخ ارز در ایران در صورت پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا نیز توضیح داد: با توجه به شخصیتی که آقای ترامپ تا کنون از خود نشان داده و سیاستهایی که تا امروز در پیش گرفته است، بهویژه کدهایی که در زمینه تشدید فشار بر ایران داده و اعلام کرده است که من میتوانم ایرانیها را ظرف یک ماه وادار به مذاکره کنم، میتوان اینطور تحلیل کرد که در صورت پیروزی نامزد جمهوریخواهان در انتخابات آمریکا جو روانی ناشی از این موضوع باعث افزایش نسبی نرخ ارز، طلا و سایر کالاهای وابسته به آن در بازارهای داخلی ایران شود.
با این حال، به نظر میرسد تمام تحولات بازارهای ایران در چند روز بعد از برگزاری انتخابات آمریکا مقطعی باشد، چراکه وقایع سیاسی و تاریخی دهههای اخیر در آمریکا نشان داده است که رؤسای جمهور این کشور ناچارند که براساس سیاستهایی که از سوی لابیهای قدرت در ایالات متحده برایشان تنظیم میشود، پیش بروند و هیچکدام به صورت مستقل نمیتوانند تصمیم به مذاکره با یک کشور یا اعمال فشار بیشتر بر آن بگیرند.
جهان بیگلری اما ضمن تایید این نکته، تاکید کرد که در هر صورت جو روانی ایجادشده در کشور سبب خواهد شد که پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا حداقل به صورت کوتاهمدت میتواند اثری منفی در بازارهای ایران بگذارد. این اقتصاددان در توضیح بیشتر گفت: اگر ترامپ پیروز انتخابات آمریکا شود، به احتمال قوی در روزهای آینده شاهد افزایش نرخ طلا و ارز خواهیم بود، ولی اگر بایدن پیروز بشود، ممکن است در کوتاه مدت قیمت طلا و ارز در بازار داخلی ایران پایین بیاید، اما مجددا این نرخها به روال صعودی کنونی بازمیگردند، گرچه ممکن است در صورت پیروزی نامزد دموکراتها، شیب صعودی ارز و طلا در ماههای آینده نسبت به شرایطی که ترامپ پیروز انتخابات آمریکا میشود، کمتر باشد.
نکته دیگری که البته نباید از آن غافل شد، این است که به احتمال قریب به یقین، حتی در صورت اعلام پیروزی جو بایدن از سوی نهادهای برگزارکننده انتخابات در آمریکا، دونالد ترامپ زیر بار این موضوع نخواهد رفت؛ کما این که او اعلام کرده است که همین امشب به وقت آمریکا (بامداد فردا به وقت ایران) با حضور مهمانانی در کاخ سفید، جشن پیروزی زودهنگام برگزار میکند.
این در حالی است که تا صبح فردا به وقت ایران، حداکثر ممکن است که بخشی از آرای حضوری شمرده شده باشند و قطعا هنوز هم شمارش آرای پستی به پایان نرسیده است. به همین خاطر، ممکن اعلام رسمی نتیجه اولیه همه ایالتها تا صبح پنجشنبه به وقت ایران نیز طول بکشد؛ در چنین شرایطی نیز اگر بایدن به عنوان نامزد پیروز معرفی شود و ترامپ نخواهد این نتیجه را قبول کند، به نظر میرسد آثار روانی ناشی از تنشهای انتخاباتی در آمریکا برای چند روز یا چند هفته بازار ارز و طلای ایران را با نوسانات شدیدی مواجه کند.